Σαφείς αιχμές κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης για την ελευθερία του Τύπου, άφησε για ακόμα μία φορά ο επικεφαλής του Γραφείου των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα για την ΕΕ και τα Βαλκάνια.
Μέσα από μία σύντομη αλλά περιεκτική δήλωση ο Πάβολ Σαλάι εξαπολύει πυρά κατά του «βιαστικού» όπως το χαρακτηρίζει νομοσχεδίου για τις παρακολουθήσεις υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι αυτό υπολείπεται των ευρωπαϊκών προτύπων.
Ο ίδιος καυστικά σχολιάζει ότι «λυπούμαστε που η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει συνειδητοποιήσει το βαθμό στον οποίο έχει υποβαθμιστεί η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και έχει πάρει λίγα μαθήματα από την προειδοποίηση που έλαβε με τη μορφή της κατάταξης της Ελλάδας στον δείκτη ελευθερίας του Τύπου του RSF πριν από επτά μήνες».
«Το νομοσχέδιο που έχει στόχο να παρέχει προστασία στους Έλληνες πολίτες από τις παρακολουθήσεις μυστικών υπηρεσιών περιέχει μόνο επιδερμικές βελτιώσεις που υπολείπονται κατά πολύ των συστάσεων της RSF» σημειώνει. Συνεχίζει υπογραμμίζοντας ότι το νομοσχέδιο μοιάζει να «συντάχθηκε βιαστικά και με προβληματικό τρόπο και πάσχει από μεγάλα ελαττώματα».
Λυπούμαστε που η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει συνειδητοποιήσει το βαθμό στον οποίο έχει περιέλθει η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα παρά τη θέση που βρέθηκε η χώρα στη σχετική λίστα πριν από επτά μήνες, δεν πήρε το μάθημά της από αυτή την προειδοποίηση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα ανέφερε μεταξύ άλλων ο Πάβολ Σαλάι.
Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα καλούν την κυβέρνηση Μητσοτάκη να τροποποιήσει το νομοσχέδιο και να ακολουθήσει τις σχετικές συστάσεις.
Συνοψίζοντας τις προτάσεις και τις συστάσεις οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα αναφέρουν:
1. Έλλειψη δικαστικής εποπτείας των παρακολουθήσεων με επίκληση της εθνικής ασφάλειας.
Να επιτραπεί η ανεξάρτητη δικαστική εποπτεία των αιτημάτων παρακολούθησης από τις υπηρεσίες ασφαλείας και η εξουσιοδότηση τέτοιων αιτημάτων από μία ανεξάρτητη δικαστική αρχή, συμπεριλαμβανομένων και των περιπτώσεων όπου υποστηρίζεται η ύπαρξη παραβίασης της εθνικής ασφάλειας.
Να υποχρεωθούν οι υπηρεσίες ασφαλείας να δικαιολογούν κάθε αίτημα παρακολουθήσεως, έτσι ώστε να αξιολογείται μέσω νομικού ελέγχου η συμβατότητα με τις αρχές της νομιμότητας, της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας.
Να εξασφαλίζεται όχι μόνο η ανεξαρτησία, αλλά και η αποτελεσματικότητα, της εποπτείας σχετικά με την αναγκαιότητα και την αναλογικότητα του αιτήματος παρακολούθησης.
Να ανακληθεί η πρόσφατη τροποποίηση της νομοθεσίας που αποτρέπει την πληροφόρηση ατόμων για το γεγονός ότι είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση, και να διασφαλιστεί η δυνατότητα άσκησης του δικαιώματός τους για αποτελεσματική επανόρθωση.
2. Έλλειψη διασφαλίσεων κατά της κατάχρησης των παρακολουθήσεων
Να προβλεφθεί αναλογικός περιορισμός της περιόδου κατά την οποία ένα άτομο μπορεί να τεθεί υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφάλειας, στη βάση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ-ECHR).
Να περιοριστούν με νόμο οι τύποι των επικοινωνιών που δύναται να γίνουν αντικείμενο επισύνδεσης και οι μέθοδοι υποκλοπών που μπορούν να εκτελεστούν.
Να διασφαλιστεί ότι τα στοιχεία που συλλέγονται είναι μόνο όσα σχετίζονται με το φερόμενο έγκλημα ή την προετοιμασία ενός εγκλήματος.
Να προβλεφθεί μια διαδικασία διαγραφής των συλλεχθέντων δεδομένων όταν οι έρευνες για φερόμενες παραβιάσεις εθνικής ασφάλειας δεν επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς αυτούς, υπό την επίβλεψη μιας ανεξάρτητης αρχής ή δικαστικής αρχής.
3. Έλλειψη συγκεκριμένων διασφαλίσεων κατά της παρακολούθησης δημοσιογράφων
Να δοθούν συγκεκριμένες εγγυήσεις για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ζητάται η παρακολούθηση ενός δημοσιογράφου: προστασία των δημοσιογραφικών πηγών, ενίσχυση της δικαστικής εποπτείας, προστασία κατά της περιστασιακής παρακολούθησης.
4. Έλλειψη επαρκούς νομικού πλαισίου για τη χρήση λογισμικού παρακολουθήσεων
Διαφάνεια στη χρήση λογισμικού παρακολουθήσεων (spyware).
Συμμόρφωση της χρήσης spyware με τις προαναφερθείσες εγγυήσεις.
5. Αόριστος ορισμός της εθνικής ασφάλειας
Αξιολόγηση της νομοθεσίας για την εθνική ασφάλεια, ώστε να διασφαλισθεί ότι οι συνθήκες που επιτρέπουν την παρακολούθηση στη βάση της εθνικής ασφάλειας ανταποκρίνονται στις προϋποθέσεις της νομιμότητας, της αναγκαιότητας και της προβλεψιμότητας.
Ως ελάχιστο, η νομοθεσία θα πρέπει να διευκρινίζει τι ορίζεται ως παραβίαση της εθνικής ασφάλειας και να παρέχει ορισμούς για όλες τις κατηγορίες ανθρώπων που μπορεί να θεωρηθούν εθνική ασφάλεια, καθώς και τα αντικείμενα που μπορεί να τεθούν υπό παρακολούθηση.
